30วิธีสังเกตเห็นลูกเป็นสมาธิสั้น สำหรับคุณแม่มือใหม่

ทำความรู้จัก "สมาธิสั้น" แบบง่ายๆ**

... ก่อนที่เราจะไปไกลถึง 30 วิธีสังเกตลูกว่าอาจเป็น "สมาธิสั้น"หรือไม่ เรามาเริ่มต้นจากการ "เข้าใจ" กันก่อนดีกว่าเนอะ #

คำว่า “สมาธิสั้น” หรือชื่อเต็มๆ ในวงการแพทย์ว่า

**ADHD (ATTENTION DEFICIT HYPERACTIVITYDISORDER)** ฟังดูอาจจะน่ากลัวหรือซีเรียสนิดนึง แต่จริงๆแล้ว

มันคือภาวะที่เด็ก (หรือแม้แต่ผู้ใหญ่บางคน) **มีปัญหาในการโฟกัส มีพลังงานล้น และควบคุมตัวเองได้ยากกว่าปกติ**

สิ่งที่อยากให้พ่อแม่เข้าใจที่สุดก็คือ — **ลูกไม่ได้ “แย่” และพ่อแม่ก็ไม่ได้ “ผิด”** เด็กสมาธิสั้นไม่ใช่เด็กไม่ดี หรือ เด็กมีปัญหาทางจิตใจ

มันคือภาวะทางพัฒนาการที่เกิดจาก *หลายปัจจัยรวมกัน*ทั้งเรื่องของ สารเคมีในร่างกาย พันธุกรรมและสิ่งแวดล้อมแต่สิ่งสำคัญคือ...

ถ้าเรารู้เร็ว เราก็จะ **เข้าใจลูกเร็ว**และช่วยให้ เขามีชีวิต ที่ มีคุณภาพมากขึ้นได้นะ

ลองนึกดูสิ ถ้าเรารู้ว่าลูกมีแนวโน้มสมาธิสั้นตั้งแต่เนิ่นๆ เราจะได้ไม่ไปบ่นเขาเกินไป ไม่ไปเปรียบเทียบกับเด็กคนอื่น ไม่เข้าใจผิดว่าเขาดื้อ ทั้งที่จริงเขาแค่ควบคุมตัวเองไม่เก่ง

เหมือนเด็กทั่วไป   บางบ้านปล่อยผ่านไปจนลูกโต   แล้วกลายเป็นปัญหาเรื่องเรียน เรื่องความมั่นใจ เรื่องความสัมพันธ์กับเพื่อน หรือแม้แต่เรื่องงานตอนโตเลยก็มี

หนังสือเล่มนี้ไม่ได้เขียนมาเพื่อวินิจฉัยแทนคุณหมอแต่เขียนเพื่อเป็นเพื่อนที่ช่วยชี้ทาง ช่วยให้พ่อแม่ ครู หรือคนรอบตัวเด็ก มองเห็น “สัญญาณ’’ ที่มักจะถูกมองข้าม

และเมื่อเรา “เห็น” เราก็จะ “เข้าใจ” เมื่อเราเข้าใจ เราก็จะ “ช่วยลูกได้”

พร้อมไหม? ไปดูสัญญาณกันแบบชัดๆ กันเลย !

**บทที่ 1: เข้าใจลูกให้ทันก่อนสาย**

เวลาที่ลูกทำอะไรบางอย่าง แล้วเราเรารู้สึกหงุดหงิด เช่น...

“ทำไมทำอะไรไม่เสร็จสักที”

“พูดแล้วพูดอีก ทำไมยังทำผิดอีก?”

“ลูกเราเอาแต่ใจเกินไปหรือเปล่า?”

...สิ่งที่อยากให้คิดก่อนคือ — * นี่อาจไม่ใช่แค่พฤติกรรมแย่ๆ แต่มันอาจเป็นสัญญาณบางอย่างที่รอให้เรามองเห็นอยู่ *

> สมาธิสั้นคืออะไร?

สมาธิสั้น (ADHD) เป็นภาวะที่ส่งผลต่อความสามารถในการ

**โฟกัส** และ **ควบคุมพฤติกรรมตัวเอง** เด็กจะมีอาการอยู่ใน 3 กลุ่มหลักๆ:

1.     **ขาดสมาธิ** (เช่น ขี้ลืม โฟกัสได้ไม่นาน)

2.     **ซนมากเกินไป** (วิ่งอยู่ตลอด ลุกเดินในห้องเรียนบ่อย)

3.     **หุนหันพลันแล่น** (พูดแทรก ไม่รอคิว ตัดสินใจเร็ว)

เด็กบางคนมีครบทั้ง 3 กลุ่ม บางคนมีเด่นแค่ด้านใดด้านหนึ่ง ซึ่งต้องอาศัยการสังเกตและประเมินจากพ่อแม่ ครู และผู้เชี่ยวชาญ

แล้วมันเกิดจากอะไร? มันไม่ใช่ความผิดของใครเลยค่ะ ปัจจัยที่ทำให้เด็กเป็นสมาธิสั้น มีทั้งเรื่อง...

**พันธุกรรม**: ถ้าพ่อแม่เคยมีประวัติ ก็มีโอกาสถ่ายทอดได้

**เคมีในสมอง**: สมองเด็กสมาธิสั้นมีระดับสารบางตัวที่ไม่สมดุล โดยเฉพาะสาร "โดปามีน"

**สภาพแวดล้อม**: เช่น การเลี้ยงดู ความเครียด ความยากจน       หรือปัญหาในครอบครัว

**ภาวะแทรกซ้อนก่อน/หลังคลอด**: เช่นเด็กคลอดก่อนกำหนด น้ำหนักน้อย หรือแม่สูบบุหรี่/ดื่มแอลกอฮอล์ระหว่างตั้งครรภ์

! ระวังอย่าสับสน! เด็กซน -ไม่ใช่- เด็กสมาธิสั้น

ใช่ค่ะ เด็กๆ ทุกคนซนได้ อยู่ไม่นิ่งได้บ้าง แต่ไม่ได้หมายความว่าทุกคนเป็นสมาธิสั้น

เด็กสมาธิสั้นจะมีอาการ **ถี่ และต่อเนื่อง** จนกระทบต่อชีวิตประจำวัน เช่น เรียนไม่ได้ มีปัญหากับเพื่อน หรือโดนตำหนิเป็นประจำเราจะเริ่มเห็นความต่างชัดๆ

ตอนที่ลูกเริ่มเข้าสู่ช่วงวัยอนุบาลปลายๆ ถึงประถมต้น เพราะเป็นวัยที่เริ่มต้องมีวินัยในห้องเรียนต้องทำตามคำสั่ง ต้องใช้สมาธิในการเรียน

สรุปส่งท้ายบทนี้

อย่าเพิ่งด่วนสรุปว่าลูกเรา  “ดื้อ หรือ ไม่ตั้งใจเรียน” นะคะบางทีเขาอาจแค่ยัง “ควบคุมตัวเองไม่ได้”สิ่งที่เขาต้องการไม่ใช่คำดุ...

แต่คือ “ความเข้าใจ และการช่วยเหลือที่ถูกวิธี”

บทต่อไป เราจะพาไปรู้จัก

**30 วิธีสังเกตลูกว่าเป็นสมาธิสั้นไหม**แบบชัดๆ

พร้อมตัวอย่างที่เจอกับจริงในบ้าน ในโรงเรียน เพราะถ้าเรารู้ก่อน เราก็จะเข้าใจลูกได้ลึกกว่าที่เคย

คราวนี้จะเป็นหัวใจสำคัญของหนังสือเลย เพราะคือ 30 วิธีสังเกตสัญญาณที่อาจบ่งบอกว่า*“ลูกเราอาจเป็นสมาธิสั้น”*

■ บทที่ 2: **30 สัญญาณที่พ่อแม่ควรรู้**

การสังเกตพฤติกรรมของลูกในชีวิตประจำวัน คือวิธีที่ดีที่สุดวิธีหนึ่งที่จะช่วยให้เรารู้ว่า *“เอ๊ะ... นี่แค่ซนธรรมดา หรืออาจมีอะไรที่มากกว่านั้น?”*

เด็กสมาธิสั้นส่วนมากจะมีพฤติกรรมบางอย่างที่ซํ้าๆ และปรากฏต่อเนื่องจบกระทบต่อการใช้ชีวิต ไม่ใช่แค่ตอนเรียน แต่ในบ้านด้วย

บทนี้เราจะรวบรวม **30 สัญญาณหลัก** ที่ควรจับตาไว้ โดยแบ่งออกเป็น 4 หมวดง่ายๆ

1.   อยู่ไม่สุข นั่งนิ่งไม่ได้

ลูกนั่งเล่นอยู่ได้แป๊บเดียวก็ลุก เดินไปเดินมา ปีนเก้าอี้เปิดลิ้นชัก หาของเล่น ชีวิตเต็มไปด้วยการเคลื่อนไหวเหมือนพลังงานล้นเกิน

2.   ทำอะไรไม่เสร็จเป็นชิ้น

เล่นตัวต่อยังไม่ทันเสร็จ ก็ไปวาดรูป วาดรูปยังไม่จบก็ไปหยิบของเล่นอีกชิ้น วนไปเรื่อยๆ ไม่มีอะไรที่ทำจนจบจริงๆ